ช่วงปลายฝนต้นหนาวระหว่างเดือนสิงหาคม - ตุลาคม เป็นช่วงที่เด็กๆ มักจะป่วยบ่อย เพราะอากาศเปลี่ยนแปลงและมักจะรับเชื้อโรคได้ง่าย โดยเฉพาะเชื้อไวรัส RSV ที่มีอาการคล้ายไข้หวัดแต่ส่งผลรุนแรง ถึงขั้นปอดอักเสบติดเชื้อได้

   ไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) เป็นเชื้อไวรัสที่ทำให้ทางเดินหายใจอักเสบในผู้ป่วยทุกช่วงอายุ แต่อาการจะเป็นมากในช่วงวัยเด็ก โดยเฉพาะเด็กอายุน้อย มีการระบาดบ่อยในทุกฤดู โดยเฉพาะช่วงอากาศเย็นหรือหนาว โดยผู้ป่วยจะติดเชื้อไวรัส RSV จากการรับเชื้อทางเดินหายใจ เช่น ไอ จาม น้ำมูก สารคัดหลั่ง จากคนสู่คนโดยการสัมผัส หรือละอองน้ำมูกของผู้ป่วยคนอื่น และมีระยะฟักตัวประมาณ 2-7 วัน โดยเฉลี่ย 4 วัน และอาจส่งผลรุนแรงถึงขั้นเป็นโรคปอดบวม ปอดอักเสบ และหอบหืดได้

   อาการของโรคติดเชื้อไวรัส RSV อาการเริ่มแรกจะมีน้ำมูกใส ตามด้วยไอ จาม มีไข้ต่ำๆ ไข้อาจจะมีหรือไม่ก็ได้ขึ้นกับภูมิต้านทานของแต่ละคน ถ้าเกิดในเด็กโดยเฉพาะเด็กเล็กจะมีอาการปอดบวม ไอ หอบได้ง่าย เด็กจะมีอาการหายใจเร็ว หอบเหนื่อย บางครั้งเป็นมากจะหายใจดัง “วี้ด” ถ้าเป็นมากขึ้นจะมีอาการหายใจล้มเหลวได้ เช่น หน้าอกบุ๋ม กระสับกระส่าย ซึม ไม่ร่าเริง ทานอาหารไม่ได้หรือทานได้น้อย

การแพร่กระจายของเชื้อไวรัส RSV

ผู้ป่วยจะแพร่เชื้อได้นานประมาณ 3-8 วัน ส่วนมากจะแพร่เชื้อหนักในช่วง 3-4 วันแรก ผ่านสารคัดหลั่ง เช่น น้ำมูก น้ำลาย

เป็นแล้วจะเป็นซ้ำอีกได้หรือไม่

ผู้ที่เคยเป็น RSV แล้ว สามารถเป็นซ้ำได้หลายครั้งตลอดชีวิตแต่อาการจะน้อยลง ในผู้ใหญ่จะมีอาการน้อยกว่าในเด็ก และในเด็กโตจะมีอาการน้อยกว่าเด็กเล็กตามอายุ

"ร่างกายแข็งแรงเกราะป้องกัน ไวรัส RSV"

   เนื่องจากในประเทศไทยยังไม่มีวัคซีนป้องกันเชื้อไวรัส RSV ทำให้เด็กๆ มีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัส RSV ในช่วงที่แพร่ระบาดได้มาก โดยเฉพาะสถานที่ที่เด็กอยู่กันมากๆ เช่น โรงเรียนหรือสถานรับลี้ยงเด็ก ดังนั้นสิ่งที่จะช่วยให้ลูกไม่ป่วยจากโรคนี้ คือ การมีร่างกายที่แข็งแรง และรู้จักวิธีหลีกเลี่ยงภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อไวรัส RSV ด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ล้างมือบ่อยๆ หลังจากทำกิจกรรม หรือก่อนรับประทานอาหาร
•  ทำความสะอาดของเล่น และอุปกรณ์ต่างๆ อยู่เสมอ
•  ผู้ป่วยต้องปิดปากหรือใส่หน้ากากอนามัยเวลาไอจาม หรือเมื่อต้องไปอยู่ในสถานที่ที่มีคนแออัด เพื่อป้องกันการติดเชื้อ และการแพร่กระจายของเชื้อไวรัส RSV

นพ.วีระกิจ หิรัญวิวัฒน์กุล 
ศูนย์เด็กและวัยรุ่น โรงพยาบาลนนทเวช
22 กรกฎาคม 2563