คนไข้โรคตาส่วนใหญ่เมื่อมาพบแพทย์ จะได้รับการวินิจฉัยว่าตาเป็นต้อ และมักจะตกใจกลัว เพราะเข้าใจว่าโรคต้อจะต้องร้ายแรงทำให้ตาบอดความจริงแล้วโรคต้อมีหลายชนิดบางชนิดอันตรายทำให้ตาบอดได้เช่น  ต้อหิน ต้อกระจก แต่บางชนิดไม่มีอันตรายไม่ทำให้ตาบอด เช่น ต้อเนื้อ ต้อลม โดยต้อเนื้อและต้อลมเป็นโรคตาที่พบได้บ่อยมากแต่ไม่เป็นอันตรายร้ายแรงแบบต้อหิน และต้อกระจก

สาเหตุ

   ต้อลมและต้อเนื้อเป็นโรคตาที่เกิดจากการระคายเคืองเรื้อรัง โดยลม ฝุ่น ความร้อน และรังสีอัลตร้าไวโอเลต(ยูวี) จึงไม่ค่อยพบโรคนี้ในเด็กจะพบในผู้ทำงานกลางแจ้งมากกว่าผู้ที่ทำงานในห้องแอร์ กรรมพันธุ์ก็มีส่วนทำให้เป็นต้อเนื้อได้เร็วกว่าคนอื่น

ต้อลม

   มีลักษณะเป็นเม็ดเล็กๆสีเหลืองใสอยู่ที่ตาขาวด้านหัวตาหรือหางตา ยังไม่ขยายขนาดลุกลามตาดำไม่มี อาการอื่นใดนอกจากอักเสบเป็นครั้งคราวทำให้มี อาการตาแดงเล็กน้อยรอบๆ เม็ดใสนั้นและรู้สึกเคืองตาน้ำตาไหลบ้างไม่ทำให้ตาบอดเม็ดเหลืองๆ จะคงอยู่ ตลอดไป จะรักษาเมื่อมีอาการ คือการหยอดยาบรรเทา อาการเคืองตาบ้างเป็นครั้งคราว

ต้อเนื้อ

   เป็นแผ่นเนื้อสีชมพูรูปสามเหลี่ยม มักจะเกิดที่หัวตาและมียอดแหลมของสามเหลี่ยมค่อยๆ คืบเข้าสู่กระจกตาดำอาจไม่มีอาการหรือเคืองตาเป็นบางครั้งทำนองเดียวกันกับต้อลม อาจใช้ยาหยอดบรรเทาอาการเคืองแต่ก็ไม่สามารถสลายต้อเนื้อได้เมื่อแผ่นเนื้อลามเข้าบังกระจกตาดำจะทำให้รบกวนการมองเห็น จักษุแพทย์จะ (ผ่าตัด) ลอกต้อเนื้อออกให้ในระยะนี้ต้อเนื้ออาจเป็นซ้ำได้ถ้ายังมีอาการอักเสบเรื้อรังจากสิ่งแวดล้อมอีก

อาการ

ผู้ที่เป็นต้อเนื้อและต้อลม จะมีอาการเคืองตา แสบตา น้ำตาไหล ตาแดง ถ้าเป็นน้อยจะไม่ทำให้ตามัว แต่ถ้าเป็นมาก เช่น ในกรณีที่ต้อเนื้อลุกลามเข้ามาถึงกลางตาดำจะทำให้ตามัวลง

การรักษา

1. ใส่แว่นกันแดด ในเวลาออกกลางแจ้ง เพื่อลดอาการต่างๆ จะทำให้รู้สึกสบายตาขึ้น

2. หยอดตา ในระยะที่ยังเป็นไม่มาก แพทย์จะให้ยาหยอดเพื่อบรรเทาอาการระคายเคือง และทำให้ตาไม่แดงแต่ยาหยอดตานี้ไม่ได้ทำให้ต้อเนื้อ หรือต้อลมหายไป

การผ่าตัด

ในคนไข้ที่เป็นต้อเนื้อ แพทย์จะพิจารณาให้รักษาโดยการผ่าตัดเมื่อต้อเนื้อได้ลุกลามเข้าไปในตาดำพอสมควรแล้ว (ถ้ายังเป็นน้อยก็ไม่จำเป็นจะต้องรักษาโดยการผ่าตัด) เช่นเดียวกับต้อลมซึ่งเป็นเพียงก้อนเนื้อเล็กๆข้างตาดำไม่ได้เข้าไปในตาดำ และไม่ทำให้เกิดอันตรายต่อตา จึงไม่จำเป็นต้องผ่าตัดออก

โรคต้อเนื้อแม้ไม่ใช่โรคร้าย แต่การผ่าตัดลอกต้อเนื้อควรทำ โดยจักษุแพทย์ เพราะหลังจากลอกต้อเนื้อไปแล้วในบางรายอาจกลับเป็นใหม่ได้ซึ่งจะเป็นมากกว่าเดิม คือต้อเนื้อที่ขึ้นใหม่นี้จะแดงหนา และอักเสบมากกว่าเดิมการรักษา โดยการลอกใหม่อีกครั้งจะยากกว่าการลอกครั้งแรกด้วย

การผ่าตัดต้อเนื้อ..ทำได้ หลายวิธี คือ

1. ลอกต้อเนื้อออกโดยการตัดต้อเนื้อออก โดยการตัดต้อเนื้อออกจากเยื่อตาขาวและลอกส่วนที่ติดอยู่บนตาดำออก

2. ลอกต้อเนื้อตามวิธีที่ 1 ร่วมกับการวางแร่หรือฉีดยาป้องกันการกลับมาเป็นใหม่

3. ลอกต้อเนื้อตามวิธีที่ 1 ร่วมกับการตัดเอาเยื่อตาขาวของตาหรือเนื้อเยื่อรกมาปะลงบริเวณตาขาวที่ได้รับการลอกต้อเนื้อออกไปแล้ว วิธีนี้ ต้องทำโดยความประณีตละเอียดลออ และเป็นวิธีที่ดีมากในการป้องกันการกลับเป็นใหม่ของต้อเนื้อ