ตรวจสุขภาพประจำปี ตรวจความเสี่ยงโรคอะไรบ้าง? ใครบ้างที่ควรตรวจ?

การตรวจสุขภาพประจำปี

   การตรวจสุขภาพประจำปี คือการคัดกรองโรคเบื้องต้นในขณะร่างกายไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เป็นการหาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคเพื่อรักษาก่อนที่โรคจะลุกลามรุนแรง

ตรวจสุขภาพประจำปีสำคัญอย่างไร?

   ในปัจจุบัน พฤติกรรมการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป ปัจจัยภายนอกทางสิ่งแวดล้อม และโรคบางโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ล้วนส่งผลต่อสุขภาพของเราอย่างมาก การตรวจสุขภาพประจำปีจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับทุกคน ในทุกช่วงวัย การตรวจสุขภาพสามารถช่วยค้นพบโรคหรือภาวะผิดปกติได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ซึ่งอาจไม่มีอาการผิดปกติให้สังเกตเห็น เช่น ความดันโลหิตสูง เบาหวาน เป็นต้น นอกจากการตรวจสุขภาพประจำปีจะช่วยตรวจพบโรคต่างๆ ยังสามารถบอกถึงความแข็งแรงของร่างกายได้อีกด้วย

ใครบ้างที่ควรตรวจสุขภาพ? 

• • การตรวจสุขภาพของผู้หญิง มะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมเป็นโรคร้ายที่พบได้บ่อยในผู้หญิง จึงควรตรวจคัดกรองโรคเหล่านี้เป็นประจำเมื่อช่วงอายุ 30 ปีขึ้นไป หรือหลังจากมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก และเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจมะเร็งเต้านม
• • การตรวจสุขภาพของผู้ชาย ควรตรวจมะเร็งต่อมลูกหมากปีละ 1 ครั้ง เมื่ออายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป

 การตรวจสุขภาพ
วัดความดันโลหิตและชีพจร

วัดความดันโลหิตและชีพจรเพื่อตรวจหาความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

การวัดค่าดัชนีมวลกาย

วัดค่าดัชนีมวลกาย (BMI) เพื่อชี้วัดความสมดุลของน้ำหนักตัว โดยประเมินจากน้ำหนักตัวและส่วนสูง

การเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพ 

• • งดน้ำและอาหาร ควรงดน้ำและอาหารอย่างน้อย 8-10 ชั่วโมงก่อนเข้ารับการตรวจ โดยเฉพาะการตรวจที่ต้องเจาะเลือด เช่น การตรวจวัดน้ำตาลในเลือด การตรวจไขมันในเลือด 
• • ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 8 ชั่วโมง 
• • แต่งกายให้เหมาะสม หากมีการเจาะเลือดบริเวณแขน ควรสวมเสื้อผ้าเหมาะสม
• • หากตั้งครรภ์หรือสงสัยว่ากำลังตั้งครรภ์ ควรแจ้งแพทย์ก่อนตรวจทุกครั้งเพื่องดการตรวจเอกซเรย์

สิ่งที่ควรทำก่อนการตรวจสุขภาพประจำปี

• • เตรียมข้อมูลประวัติสุขภาพ จดบันทึกประวัติสุขภาพและประวัติการรักษาทางการแพทย์ ระบุโรคประจำตัว ยาที่ทาน ประวัติการผ่าตัด เตรียมเอกสารที่เกี่ยวข้อง เช่น ผลตรวจเลือด ใบรับรองแพทย์
• • งดการรับประทานอาหารหลังเวลาเที่ยงคืน
• • หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสารเสพติด
• • ดื่มน้ำให้เพียงพอ เพื่อไม่ให้เกิดการขาดน้ำ
• • การตรวจทางสูตินารี ควรหลีกเลี่ยงการตรวจช่วงมีประจำเดือน

การตรวจสุขภาพประจําปี ควรตรวจอะไรบ้าง?

• • ตรวจวัดความดัน
• • ตรวจเลือดเพื่อหาระดับคอเลสเตอรอล
• • ตรวจหาระดับไตรกลีเซอไรด์ในเลือด
• • ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด (FBS)
• • การเจาะเลือดเพื่อหาสารบ่งชี้มะเร็งต่อมลูกหมาก (PSA): สำหรับผู้ชายอายุ 40 ปีขึ้นไป เพื่อประเมินความเสี่ยงของมะเร็งต่อมลูกหมาก
• • ตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนัก: สำหรับผู้ชายอายุ 40 ปีขึ้นไป เพื่อประเมินความเสี่ยงของมะเร็งต่อมลูกหมาก
• • ตรวจเพื่อคัดกรองมะเร็งเต้านม: สำหรับผู้หญิงอายุมากกว่า 40 ปี ด้วยการตรวจดิจิตอลแมมโมแกรมและอัลตร้าซาวด์
• • ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer Screening)
• • ตรวจดูความผิดปกติของลำไส้ใหญ่โดยการสวนสารทึบรังสีชนิดแป้งแบเรี่ยมหรือลมเข้าทางทวารหนัก (Barium Enema)
• • การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่และทวารหนัก (Coloscopy)
• • ตรวจวัดสายตา วัดการมองเห็น โดยจักษุแพทย์ 
• • ตรวจสุขภาพช่องปากและฟัน โดยทันตแพทย์
• • วัดดัชนีมวลกาย (BMI)
• • ตรวจวัดความหนาแน่นมวลกระดูก (Bone Densitometry)

ตรวจสุขภาพ (ตรวจเลือด) 

ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด 

การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด สำคัญต่อระบบของร่างกายเพราะเม็ดเลือดแดงทำหน้าที่นำออกซิเจนไปเลี้ยงระบบต่างๆ ในร่างกาย และเม็ดเลือดขาวสำคัญต่อระบบภูมิคุ้มกัน

ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด

การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด การตรวจวัดระดับฮีโมโกลบิน A1c (HbA1c) ซึ่งเป็นการตรวจวัดค่าเฉลี่ยของน้ำตาลในเลือดช่วง 2-3 เดือนที่ผ่านมา ซึ่งเป็นการตรวจที่สำคัญ โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน เช่น ชอบทานของหวาน ดื่มเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง ออกกำลังกายไม่สม่ำเสมอ พฤติกรรมเหล่านี้ล้วนส่งผลต่อน้ำตาลในเลือด โดยน้ำตาลจะไปเกาะตามเม็ดเลือดแดง ทำให้มีน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น

ตรวจการทำงานของไต

ตรวจวัดระดับ Creatinine ในเลือด เพื่อตรวจการทำงานของไต หากในเลือดมีปริมาณ Creatinine สูงอาจเป็นสัญญาณของโรคไตได้

ตรวจหาระดับกรดยูริคในเลือด

เมื่อมีระดับกรดยูริคในเลือดสูงเกินไป กรดยูริคจะไปจับตัวกับโซเดียมในเลือดจนเกิดเป็นเกลือยูเรต (Monosodium urate) เกลือยูเรตเหล่านี้ มื่อไปสะสมตามข้อในร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณนิ้วเท้า ข้อเท้า เข่า สะโพก และกระดูกสันหลัง จะทำให้เกิดโรคข้ออักเสบเรื้อรังหรือที่เรียกว่า โรคเกาต์ หากตรวจพบแต่เนิ่นๆ จะสามารถทำให้ควบคุมอาหารซึ่งเป็นสาเหตุของกรดยูริคได้

ตรวจไขมันในเลือด 

• • ไขมันดี (HDL) ทำหน้าที่กำจัดไขมันที่อันตรายต่อร่างกาย
• • ไขมันไม่ดี (LDL) เป็นไขมันที่เป็นอันตรายกับร่างกาย หากเกาะบริเวณผนังหลอดเลือดจะทำให้เลือดไหลเวียนน้อยลง
• • ไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์ (Triglyceride) หากมีไขมันชนิดนีมากเกินไปอาจเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองได้

ตรวจสุขภาพโดยใช้เครื่องมือทางการแพทย์

ตรวจเอกซเรย์ปอด

การตรวจเอกซเรย์ปอด เพื่อตรวจคัดกรองและหาความผิดปกติเช่น ปอดแฟบ น้ำท่วมปอด เป็นต้น

ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ

แพทย์สามารถวิเคราะห์คลื่นไฟฟ้าหัวใจ เพื่อดูว่าหัวใจเต้นเร็วหรือช้าผิดปกติหรือไม่ มีภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ อาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคหลอดเลือด หรือโรคอื่นๆ ได้

ตรวจสุขภาพเฉพาะด้าน

ตรวจสุขภาพฟันโดยทันตแพทย์

ควรตรวจสุขภาพช่องปากและฟันโดยทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เพื่อสามารถตรวจพบโรคทันตกรรมและรักษาก่อนที่จะลุกลาม บางรายอาจต้องมีการเอกซเรย์ช่องปากด้วยเพื่อเห็นโครงสร้างฟันอย่างละเอียด

ตรวจวัดสายตา

หากมีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป ควรเข้ารับการตรวจวัดสายตาและตรวจคัดกรองโรคต้อหิน ภาวะความดันลูกตาสูง และตรวจหาความปกติอื่นๆ อย่างน้อย 1 ครั้งโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

สรุป

การตรวจสุขภาพประจำปีเป็นกระบวนการที่สำคัญที่ช่วยในการคัดกรองโรคเบื้องต้นในขณะที่ยังไม่มีอาการชัดเจน เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดโรคในอนาคตและตรวจการทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกาย และหากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม

อ้างอิง :

โปรแกรมตรวจสุขภาพประจำปี
https://www.nonthavej.co.th/annual-check-up-program.php